Mme Suhard

Er draait een auto de cour op. Ik sta 8 meter hoog boven op de steiger, binnen in ons eigen huis in de nok van het dak. Felicia is bezig met het schilderen van de voordeur van Le Péron. Ze loopt naar de auto toe. Frans kenteken, 56, uit de Morbihan Bretagne. Er stappen twee vrouwen en een man uit. De oudste stelt zich voor, "Bonjour, je suis Mme Suhard". Direct gaan bij ons de bellen rinkelen. Dit is de moeder van Marcel Suhard die hier in 1950 als één van de laatste bewoners gewoond heeft. Ze is nu 84 jaar en samen met haar dochter Gisèle en schoonzoon Jacky naar hier gereden om het huis weer te zien. Voor dochter is het een weerzien van haar geboortehuis. Ze staat nog niet op de foto welke Marcel ons toegestuurd heeft. Moeders is wel te zien. Ze staat helemaal boven aan op de trap naast haar man. Het kleine kindje op de arm van oma, dat is Marcel. Het weerzien was ontzettend leuk. Mme Suhard praatte ronduit. Een ontzettend energieke vrouw. Vol met verhalen. Bij binnenkomst van het woonhuis, nu dus gîte, doet haar weer terugkomen in de oude tijd. Familie Suhard heeft hier maar kort gewoond. Ze waren loonwerkers van de familie Devau welke eiganaar was van het hele domein. Vader Suhard werkte op het land. De welgestelde familie Devau woonde in het huis aan de overkant. Dit huis was moderner en had meer comfort. Maar deze familie was ook streng voor hun loonwerkers. Zo vertelde Mme Suhard dat er 's avonds geen licht mocht branden in het huis. Dat was verspilde energie. En zo verduisterde familie Suhard stiekem de vensters om toch het kleine peertje te kunnen laten branden. Uiteindelijk woonde er zeven mensen in het huis. Er waren twee vertrekken. In de woonkeuken, waar nu het aanrecht en fornuis staat, stond vroeger een bed. In de achterkamer sliepen nog eens zes mensen. Ze hadden totaal geen comfort. Geen wc, geen bad, geen douche. Water uit de put. Wij hebben nooit een wc kunnen ontdekken dus vroegen we aan haar hoe dat toen ging in die tijd. Nou, zei ze, wij liepen gewoon de koeienstal in en achter in de hoek, tussen de kalveren en koeien, trokken we ons even terug. Zo ging dat in die tijd. Ook mochten ze niet veel stoken om het huis te verwarmen. Dus 's winters was het bitterkoud. Ze vertelde ook dat één van de kinderen de kinderwagen, waarin een kleine broer/zus lag, per ongeluk van de stenen trap af had laten rollen. De kinderwagen lag natuurlijk omver met kind en al eruit op de cour. De varkens, die gewoon rondliepen, kwamen nieuwsgierig kijken naar dat gekrijs. Mme Suhard kon nog net op tijd de varkens verjagen. Ook de spijlen bij het achterraam, welke wij ook nog aantroffen bij aankoop, was in hun herinnering gebleven. Levensgevaarlijk vond ze dat. Als er ooit iets zou gebeuren in huis konden ze niet vluchten omdat die spijlen in de weg zaten. Wij hebben deze spijlen inderdaad direct verwijderd bij het plaatsen van de nieuwe ramen. Wassen deed ze bij de bron grenzend aan de cour (nu dicht bij de kippenren). Daar had ze ook een stenen lavoir (een wasgelegenheid). Met koud water werd de was gedaan. Het was een bezoek vol herinneringen voor haar. Voor dochter Gisèle was het een leuk weerzien met haar geboortehuis. De achterruimte waar nu de benedenslaapkamer is daar is zij geboren. Lang heeft ze hier niet gewoond want vrij snel daarna zijn ze verhuisd naar een ander dorp in de buurt. Het was een erg leuk weerzien met deze aardige mensen. We werden met klem geadviseerd om toch echt op de uitnodiging in te gaan om de familie in Bretagne een bezoek te komen brengen.